Jeffrey van der Weerd
06 Gevaarlijke stoffen - Organisme
 >  Teken(beten)
Introductie

Tijdens deze toolboxmeeting besteden we aandacht aan de veiligheid rondom het onderwerp 'teken(beten)'. Teken gedijen het beste in een plantrijke omgeving met hoog gras, struiken en een dichte onderbegroeiing. Ze variëren in grootte van een halve tot enkele millimeters en worden zelden groter dan een centimeter. Teken leven van bloed dat ze opzuigen. Ze wachten in een dergelijk omgeving op een levend wezen om zich hier aan vast te klampen. De teek verplaatst zich dan naar een plek waar de huid het dunst is en bijt zich hier stevig vast.

Risico's > Wat kan er gebeuren?

Ziekte van Lyme

Meestal is een beet onschuldig. Soms is een teek besmet met de "Borrelia" bacterie, welke de ziekte van Lyme kan veroorzaken (20% van de teken in Nederland). De eerste symptomen van de ziekte van Lyme kunnen zijn: 

  • verkleuring van de huid op de plek van de beet van zo'n 5 cm groot
  • koorts
  • spier- en gewrichtspijn
  • hoofdpijn
  • stijve nek

Lyme kan in een vroeg stadium met medicijnen worden behandeld.

De uiteindelijke symptomen kunnen zich pas na jaren openbaren. Dat kan als Lyme niet op tijd behandeld is, zoals:

  • gewrichtsontsteking
  • ontsteking van de lymfevaten en koorts

In zeldzame gevallen kan een teek besmet zijn met een virus, welke tot hersen(vlies) ontsteking leiden.

Maatregelen > Wat moet je doen?

Voorkom een tekenbeet

  • vermijd dichte begroeiing/struikgewas
  • volg waar mogelijk het pad, in plaats van door de struiken te lopen
  • draag dichte schoenen
  • draag lange mouwen
  • draag een lange broek (stop broek in de sokken)
  • draag lichte kleding (op lichte kleding is een teek sneller zichtbaar)
  • smeer de onbebedekte huid in met een middel dat DEET bevat.

Controleer op tekenbeet

  • controleer meteen je lichaam, nadat je in het groen bent geweest, op teken om de ziekte van Lyme te voorkomen
  • net gebeten? -> te zien als een klein zwart puntje op de huid
  • check vooral knieholten, oksels, liezen, bilnaad en haarlijn
  • controleer ook je kleding

Toch een tekenbeet...?

  • haal de teek zo snel mogelijk weg met een puntig pincet of tekentang, zo dicht mogelijk op de huid bij de kop vast en trek hem er rustig uit
  • als een stukje achterblijft is dat ongevaarlijk, het komt er vanzelf uit
  • gebruik geen alcohol, jodium, olie of andere middelen voordat je de teek weghaalt
  • noteer de datum en de plek van de beet in je agenda. Houd deze plek tot 3 maanden in de gaten

Let op ziekteverschijnselen

  • tot 3 maanden na de beet; mogelijk een rode kring rondom de beet
  • let op verkleuring van van de huid, of klachten die passen bij de ziekte van Lyme (een rode kring)
  • klachten horend bij de ziekte van Lyme: griepachtige verschijnselen
  • neem actie bij klachten/ziekteverschijnselen: ga naar de huisarts